Γιώργο, πέστα όλα...

Εκτίμηση εκλογικού αποτελέσματος

Μέσα στον ορυμαγδό της επικαιρότητας, δεν προλαβαίνεις να χωνέψεις τα γεγονότα για να μπορείς να κατασταλάξεις σε συμπεράσματα. Και πως θα καταλήξεις σε συμπεράσματα, αν δεν θέτεις τα σωστά ερωτήματα; Ξεκινάμε λοιπόν από εδώ:
(το κείμενο αυτό γράφτηκε την επομένη των εκλογών)

--Ποιος νίκησε σ’ αυτές τις εκλογές;

1. Η πρώτη αυθόρμητη απάντηση είναι το ΛΑΟΣ γιατί καταγράφηκε ως σημαντική κοινοβουλευτική δύναμη, με πολιτική αυτοτέλεια. Όχι γιατί έχει ευδιάκριτη ιδεολογία και πολιτική. Συνονθύλευμα είναι, άθροισμα ατόμων με ευχέρεια λόγου από το χώρο της δεξιάς, γέννημα της κρίσης κορυφής και όχι της κοινωνικής βάσης της δεξιάς. Παράγοντες στεναχωρημένοι που δεν είχαν τη μεταχείριση που έπρεπε κατά τη γνώμη τους σε προσωπικό επίπεδο, γιατί οι ικανότητές τους ξεπερνούν το μέσο όρο κατά την ατομική τους κρίση και κατά την ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους. Αν οι επικοινωνιακές ανάγκες της ΝΔ δεν της επέβαλαν να δείχνει κεντροδεξιό και δήθεν εκσυγχρονισμένο πρόσωπο, θα ήταν μια χαρά στελέχη. Κανένας δεξιός της ΝΔ δεν καταλαβαίνει τι τους χωρίζει από τον Καρατζαφέρη και με έναν άλλο εκλογικό νόμο, οι περισσότεροι θα επαναπατριστούν στη ΝΔ βουλευτές και ψηφοφόροι. Αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος που θα αλλάξει η κυβέρνηση τον εκλογικό νόμο, όχι τροποποιώντας τον υπάρχοντα και αυξάνοντας τις 40 έδρες που παίρνει το πρώτο κόμμα, αλλά επαναφέροντας σε ισχύ τον παλαιότερο που λεηλατεί και τα μικρά κόμματα εξίσου με το δεύτερο. Ή πάντως θα αφαιρεί έδρες και από τα μικρά κόμματα για να τις δώσει στο πρώτο κόμμα.
2. Η ΝΔ υπέστη εκλογική ήττα, αλλά ήταν τόσο μεγάλη η πολιτική της νίκη που κάλυψε τις απώλειες. Τρεισήμισι μονάδες σε τριάμισι χρόνια είναι νέο πανελλήνιο ρεκόρ μετά το 1974, εξαιρουμένης της πρώτης κυβέρνησης Καραμανλή η οποία για ειδικούς λόγους, είχε πάρει 54% και σε τρία χρόνια έχασε πάνω από δέκα μονάδες οι οποίες ουδέποτε της ανήκαν ιδεολογικά και πολιτικά. Όπως οι πρόωρες εκλογές του 1977 ήταν μια επιθετική κίνηση της δεξιάς για να ανακόψει την πτώση και για να μπορέσει να κυβερνήσει άλλα τέσσερα χρόνια, (ως το 1981) έτσι και τώρα η κίνηση του Καραμανλή ήταν μια εξίσου πετυχημένη επιθετική κίνηση για να ανακόψει την πτώση και για να μπορέσει να κυβερνήσει άλλα τέσσερα χρόνια. Με τους συσχετισμούς του 2004 θα κυβερνάει ως το 2011. Εκτός κι αν κάποιος της δώσει το φιλί της ζωής. Η δεξιά είχε το 45% στις εκλογές και είναι μειοψηφία. Το μόνο που απομένει είναι να απωλέσει την πολιτική ηγεμονία και θα οδηγηθεί αργά (2011) ή και νωρίτερα σε εκλογική αποτυχία.
3. Στο στρατόπεδο της ευρύτερης δημοκρατικής παράταξης πρώτος ωφελημένος του εκλογικού αποτελέσματος φέρεται το ΚΚΕ που με 8,5% αύξησε τις δυνάμεις του για πρώτη φορά από το 1989 με εικονική μάχη κατά του διπολισμού. Πολιτικά επωφελείτο η ΝΔ καθώς το ΠΑΣΟΚ ταυτιζόταν με τη ΝΔ, επομένως δεν ήταν και τόσο δεξιά ή αποκρουστική. Η ΝΔ λόγω του Ρουσόπουλου που την επηρέαζε, ήταν πάντοτε ευνοϊκά διακείμενη απέναντι στο ΚΚΕ και ουδέποτε το έθιξε. Ούτε με το νόμο για τον βασικό μέτοχο, ούτε με το νόμο για τα ΜΜΕ, ούτε φραστικά ούτε οικονομικά. Η παρουσία της Λιάνας Κανέλη νομίζω ότι έφερε και ψήφους από το λεγόμενο πατριωτικό χώρο και πάντως δεν έχασε το ΚΚΕ από αυτή τη συνεργασία. Το ΚΚΕ ως άκρως συντηρητικό κόμμα που δεν επιθυμεί να ανατρέψει το στάτους κβο στην πολιτική ζωή της χώρας, δεν επιθυμεί να κυβερνήσει ή να κάνει καμιά επανάσταση, εκφράζει επαρκώς μια συνδικαλιστική γραφειοκρατία, η οποία έχει πειστεί ότι τίποτα δεν αλλάζει στην κοινωνία και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να εξασφαλίσουμε καλύτερα μεροκάματα για τους πολλούς και όπου μπορούμε και προνόμια για τους εξέχοντες δήθεν κομμουνιστές συνδικαλιστές ηγέτες που ελέγχουν ασφυκτικά τα κουκιά τους. Δεν έχει κανέναν λόγο να αλλάξει γραμμή, θα συνεχίσει και ίσως και να αλλάξει γνώμη και να μην αλλάξει και ηγεσία. Άσε καλύτερα… που να μπλέκουμε τώρα σε περιπέτειες…
4. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη μια αναπάντεχη νίκη που ξεπερνά τις προσδοκίες του κατά μισή μονάδα. Είναι αυτή η συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ η οποία αναγνωρίστηκε από τον Αλαβάνο ως σοσιαλιστική συνιστώσα που ήρθε από τα κάτω και χωρίς να εκφράζεται στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ή του ΣΥΝ. Δεν θα ήταν υποχρεωμένοι να την αναγνωρίσουν αν ήταν κατά λίγο μικρότερη και είμαι σίγουρος ότι θα κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να την αγνοήσουν στις αναλύσεις τους. Αλλά αποτελεί το ένα τρίτο των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ και αν λείψει θα κινδυνεύσει πάλι να εκπροσωπηθεί στη Βουλή. Οι πιο σοβαροί προβληματίζονται γιατί αν θέλουν να έχουν μέλλον ως κόμμα που αποτελεί υποκείμενο του κοινωνικού μετασχηματισμού και όχι απολίθωμα του παρελθόντος (που απεικονίζει δηλαδή μόνον τις διασπάσεις της Αριστεράς κατά το παρελθόν) καταλαβαίνουν ότι εκεί ανήκει το μέλλον και προς τα εκεί προσβλέπει η νεολαία που ψήφισε το κόμμα. Η νεολαία ασφαλώς δεν έλκεται παρά από τη δράση, την κινητοποίηση, τη σύγκρουση την ανατροπή. Αν ήθελε να βλέπει φωτογραφίες κινούμενες σαν ζωντανές, θα έπαιζε κανένα ηλεκτρονικό παιχνίδι. Δεν θα πήγαινε να δει από κοντά σαν σε τσίρκο πως είναι οι παλιοί αντιστασιακοί, οι παλιοί κομμουνιστές, οι παλιοί αναθεωρητές, οι παλιοί κνίτες, οι παλιοί ευρωκομμουνιστές και οι παλιοί συνεργάτες του Μητσοτάκη το 1989. Είναι δύσκολο όμως να το διαχειριστεί γιατί η ηγεσία πρέπει να αρνηθεί τον εαυτό της και να παραμερίσει για να δώσει τη θέση της σε κάποιους οι οποίοι δεν εκπροσωπούνται επαρκώς στη βάση, και καθόλου στην ηγεσία και στην κοινοβουλευτική ομάδα. Ακόμα κι αν ήθελε, δεν έχει σε ποιόν να δώσει χώρο. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα προτιμήσει να κάνει πως δεν είδε αυτή τη συνιστώσα και θα περιοριστεί σε ανώδυνους βερμπαλισμούς σαν αυτόν που είπε (ορθά) ο Αλαβάνος. Ξέρουμε πως είναι δοκιμή. Προσωπικά απορώ γιατί τους έχει πιάσει αυτή η αμηχανία. Χρειάζεται απλώς γλώσσα Παπαγιαννάκη και Κουβέλη στην κορυφή και προς το ΠΑΣΟΚ και πρακτική Λαφαζάνη και κοινωνικού φόρουμ στη δράση, χωρίς τις υπερβολές της αντιΠΑΣΟΚικής ρητορείας τους. Ο εχθρός δεν είναι το ΠΑΣΟΚ αλλά ο ιμπεριαλισμός. Κόφτε τη μαλακία και θα το δείτε ξεκάθαρα.
5. 8,5%+5%+38%=51,5% Αυτό είναι το σύνολο της δημοκρατικής παράταξης το 2007. Σαφώς είναι πολύ πεσμένο σε σύγκριση με το 61% του 1981 όταν το ΠΑΣΟΚ ως κύρια δύναμη της αλλαγής απέσπασε το 48% του εκλογικού σώματος και οδήγησε το σύνολο της δεξιάς κάτω από το 40%. Αν το κάθε κόμμα κοιτάει μόνον τον εαυτό του και όχι ολόκληρη την κοινωνία δεν πρόκειται να κάνει εκτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος. Συμπτωματικά και το 1981 το ΚΚΕ είχε στόχο του το 17% με το ιστορικά πιο ανόητο σύνθημα «ΚΚΕ αλλαγή, δεύτερη κατανομή», δηλαδή να μην πέσει η δεξιά, αλλά να συνεχίσει να κυβερνάει. Συμπτωματικά ο Λεωνίδας Κύρκος είχε πανηγυρίσει μαζί με το ΠΑΣΟΚ, αν και το κόμμα του έχανε, γιατί δεν είχε χάσει την επαφή με το λαό.

Η δημοκρατική παράταξη έχει χτυπηθεί καίρια, πολιτικά και εκλογικά γιατί έχει χτυπηθεί το κεφάλι της δηλαδή ο κύριος πολιτικός της φορέας, το ΠΑΣΟΚ. Προηγήθηκε το ιδεολογικό χτύπημα με αυτογκόλ του ηγέτη της δηλαδή του Κώστα Σημίτη. Ο Σημίτης ήταν από το 1974 ένας συνεπής αντιδεξιός σοσιαλδημοκράτης, που πήγαινε κόντρα στη μόδα της εποχής που ήταν να μιλάς αριστερά και να πράττεις δεξιά. Μιλούσε ρεαλιστικά και έπραττε αντιδεξιά. Ήταν ένας προοδευτικός πολιτικός στην πράξη, ασχέτως αν δεν χρησιμοποιούσε τη ρητορική της αριστεράς όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου. Για τον ίδιο λόγο οι ΗΠΑ (επί Ρ. Ρέγκαν) θεωρούσαν εχθρό τον Ανδρέα Παπανδρέου αντίστοιχο με τον Φιντέλ Κάστρο (αν και ο Φιντέλ δεν απειλεί τον ιμπεριαλισμό), ενώ ήταν καλός και συνεργάσιμος με τις ΗΠΑ ο Σημίτης επί Μπίλ Κλίντον. Συμβολικά πάντως ο Κλίντον επί Σημίτη ζήτησε συγγνώμη από τον ελληνικό λαό για τη χούντα των συνταγματαρχών που μας φόρεσαν το 1967, πράγμα που φώναζε έκτοτε ο Ανδρέας Παπανδρέου και όλη η Αριστερά.

Το αυτογκόλ του Σημίτη, ήταν ότι ανάγκασε το ΠΑΣΟΚ να παραδεχτεί στην πράξη ότι δεν είναι σοσιαλιστικό, ότι δεν επιδιώκει τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό (υπό το βάρος της κατάρρευσης του Ανατολικού μπλόκ πράγμα που έκανε μερικούς να κηρύξουν το τέλος της ιστορίας και της ταξικής πάλης) και διέλυσε την οργάνωση του ΠΑΣΟΚ αφού ήταν ιστορικά άχρηστη και προσωπικά επιζήμια και εχθρική. Αφού όμως το ΠΑΣΟΚ δεν ήταν δύναμη μετασχηματισμού, φορέας αλλαγής της κοινωνίας, τι σκατά ήταν; Η απάντηση του Σημίτη ήταν: τίποτα. Μπορώ να κάνω τη δουλειά μου ως εκσυγχρονιστής του κράτους και μέλος της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας με τα στελέχη του κράτους στα οποία εκτός από τους εργατικούς ΠΑΣΟΚτζήδες περιλαμβάνονται και οι εργατικοί δεξιοί. Δεν χρειαζόμαστε πια μια πολιτική οργάνωση του λαού για τον λαό, γιατί η ταξική πάλη ακόμα και αν δεν καταργήθηκε, διεξάγεται επαρκώς μέσω των τηλεπαραθύρων των μέσων ενημέρωσης, ή μέσω της Βουλής. Άλλωστε είναι πιο δαπανηρό να έχουμε μια οργάνωση σε κάθε χωριό και γειτονιά, σε κάθε σχολείο και επιχείρηση, ενώ το σήμα της τηλεόρασης ή τα SMS και το ίντερνετ κοστίζει λιγότερο και δεν με βρίζει ποτέ.

Αφού λοιπόν το ΠΑΣΟΚ με τον Σημίτη, ευνουχίστηκε ιδεολογικά θεωρώντας ότι περίπου η ταξική πάλη καταργήθηκε, ευνουχίστηκε πολιτικά αντικαθιστώντας το πολιτικό πρόγραμμα με τις τεχνοκρατικές οδηγίες των ευρωπαίων γραφειοκρατών, ευνουχίστηκε οργανωτικά με τη διάλυση των οργανώσεων βάσης και αφού κατάλαβε ότι δεν έχει αρχίδια, έβαλε τον Γιώργο Παπανδρέου επικεφαλής της προεκλογικής καμπάνιας, ελπίζοντας ότι με τη βοήθεια των μέσων ενημέρωσης, θα καλύψει το κενό με την υπόσχεση ότι στο μέλλον και εφόσον κερδίσει τις εκλογές θα τα αλλάξει όλα!!! Ατυχώς ο Γιωργάκης ως τότε Παπανδρέου, πάτωσε, αλλά η συνεκτικότητα της εξουσίας κράτησε το ποσοστό της φθοράς στο 40% που ήταν το χειρότερο ποσοστό που πέτυχε το ΠΑΣΟΚ το 1989 όταν όλος ο ιμπεριαλισμός και η ντόπια αντίδραση είχαν πέσει πάνω στον ανήμπορο Ανδρέα Παπανδρέου να τον εξοντώσουν βιολογικά και πολιτικά.

Τότε το κατάφεραν προσωρινά, και με τη βοήθεια της παραδοσιακής Αριστεράς που ως συντηρητική δύναμη έδωσε το φιλί της ζωής στη Δεξιά, αντί να επιβάλει την απλή αναλογική και τις κυβερνήσεις συνεργασίας των φορέων της δημοκρατικής παράταξης, βάζοντας οριστικά τέλος στη μεταπολίτευση και σπρώχνοντας τη χώρα στον 21ο αιώνα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου όμως νεκραναστήθηκε, το ΠΑΣΟΚ νεκραναστήθηκε με τον Σημίτη που έπεισε και ορθώς ότι δεν έχει καμία σχέση με τον Ανδρέα και αφού η αριστερά ως ενιαίος συνασπισμός είχε αυτοευνουχιστεί, κατάφερε να επιβληθεί πολιτικά και να κυβερνήσει 12 χρόνια με οριακή πλειοψηφία. Πολύ οριακή πλειοψηφία. Πολύ μικρή, οριακή πλειοψηφία.

Το ΠΑΣΟΚ έχασε τις εκλογές την επόμενη μέρα της εκλογικής του νίκης το 2000. Η κατάσταση έγινε μη αντιστρεπτή το 2002. Αρχικά προσπάθησε να κάνει μια στροφή Αριστερά με τον Λαλιώτη στη θέση του γραμματέα του κόμματος. Ο Λαλιώτης άρχισε να χτίζει σε βάθος δεκαετίας. Ο Σημίτης όμως βιαζόταν και πέταξε τον Λαλιώτη σαν στημένη λεμονόκουπα όταν είδε ότι του δημιουργεί προβλήματα στην κυβέρνηση με τις θέσεις του, με την κριτική του με τις παρεμβάσεις του και με τις ιδέες του που επιπλέον δεν άρεσαν ούτε στους Αμερικανούς ενόψει των επεμβάσεων σε Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν και Ιράκ, χωρίς να εγγυάται εκλογική νίκη. Στη θέση του έβαλε τον Χρυσοχοίδη να ελέγξει το κόμμα και μια σειρά ανίκανους πολιτικά να μοιράσουν άχυρο σε δυό γαϊδούρια, με αποτέλεσμα πράγματι το κόμμα να γίνει από διαφανές, αόρατο. Το μηντιακό κόμμα ήταν πλέον έτοιμο να δεχθεί τον νέο αρχηγό και η πολιτική δράση αντικαταστάθηκε από τη διαφημιστική εκστρατεία. Όλα ήταν εικονικά όπως και ο πολιτικός ηγέτης και η συμμετοχική δημοκρατία και η ανανέωση. Η πράσινη επανάσταση έγινε μια λαχανί σαπουνόπερα. Μπέρδεψε και τα λόγια του ο Γιωργάκης στην τηλεόραση, γελάσανε όλοι με τα ελληνικά που μιλούσε, απελπίστηκαν και οι Έλληνες και είπαν… πόσο μαλάκας μπορεί να είναι ο μπούλης; Δεν μπορεί να είναι πιο μαλάκας, από όσο φαίνεται… ας τον ψηφίσουμε.

Ο Σημίτης πέτυχε σημαντικά πράγματα στον αστικό εκσυγχρονισμό, δηλαδή ήταν προοδευτικός πολιτικός. Έκανε τη δουλειά που θα έπρεπε να έχουν κάνει οι αστικές κυβερνήσεις της δεξιάς. έβαλε την Ελλάδα στην ΟΝΕ, προώθησε τις υποδομές και με τα δημόσια έργα και με τους Ολυμπιακούς Αγώνες άλλαξε την εικόνα της χώρας και στη συνείδηση των Ελλήνων και στη συνείδηση των αλλοδαπών. Κανένας Αλβανός δεν θα ήθελε να έρθει να δουλέψει σε μια χώρα όπου το λίτρο βενζίνης θα είχε 25.000 δρχ και το μηνιάτικο θα ήταν 300.000 δρχ. Κι εμείς θα θέλαμε να μεταναστεύσουμε. Χωρίς τους Αλβανούς (που είναι ομοεθνείς μας) και τους άλλους ξένους εργάτες, που είναι περίπου 1.000.000 άνθρωποι της εργατικής τάξης, το βιοτικό μας επίπεδο θα είχε καταρρεύσει. Η χώρα ανάσανε γιατί απόλαυσε για πρώτη φορά στη νεώτερη ιστορία της 33 χρόνια συνεχούς ειρήνης, με τις απώλειες φυσικά του ενός τρίτου της Κύπρου και των μισών Ιμίων. Η οικονομία όμως ήταν το όπλο και για να χωνέψουμε την κατεχόμενη Κύπρο στο εσωτερικό της ΕΕ και για να εξαγοράσουμε με ευρώπουλα την τουρκική επιθετικότητα. Καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή. Μήπως και η Γερμανία δεν εξαγόρασε την ειρήνη μεταπολεμικά πληρώνοντας την ΕΟΚ;

Φυσικά αυτά τα πράγματα τα πλήρωσαν οι εργαζόμενοι Έλληνες και οι μετανάστες. Ήθελαν λίγο να ξανασάνουν. Βαρέθηκαν και να βλέπουν τα λαμόγια του ΠΑΣΟΚ με τα σπίτια που έχουν όλα πισίνα και μερσεντές ή τσερόκι στο γκαράζ, ενώ οι ίδιοι όταν δεν είναι άνεργοι, παίρνουν 1.500 ευρώ το μήνα. Το ίδιο και οι επιχειρηματίες. Αφού δεν μπορούσαν να πάρουν λεφτά από τους Έλληνες μέσω του χρηματιστηρίου, ή έπρεπε να πουλήσουν τις επιχειρήσεις τους στους ξένους και να μεταναστεύσουν στα βαλκάνια και στην Ασία (πράγμα που έκαναν μερικοί) ή να ζητήσουν αύξηση των κερδών τους, μέσω της μείωσης της φορολογίας, ώστε να πουλήσουν ακριβότερα στους ξένους. Μια επιχείρηση χτίζεται δύσκολα σε δεκαετίες και πουλιέται εύκολα σε μία εβδομάδα. Γιατί να αρμέγεις την αγελάδα επί 20 χρόνια, αντί να την πουλήσεις για μπιφτέκια σε μία ώρα; Ψηφίσανε κι αυτοί τον Μπούλη.

Ατυχώς ο Μπούλης, ενώ μείωσε τη φορολογία τους, δεν κατάφερε να περάσει το σχέδιο Ανάν, ούτε με τον κουμπάρο Ερντογάν να τα φτιάξει, ούτε τη διοίκηση να συμμαζέψει, ούτε τα μεροκάματα να φτάσει στον μέσο όρο της ΕΕ, ούτε τα μικρά λαμόγια και τους μεγάλους νταβατζήδες να περιορίσει, και ενέσκηψαν επιπλέον οι κουμπάροι και οι παρέες που ήταν 20 χρόνια στεγνωμένοι από εξουσία και μαύρο παραδάκι. Και είχε υποσχεθεί ο αθεόφοβος τα πάντα. Στον Χριστόδουλο τις ταυτότητες και στην Παιδεία το 5% του ΑΕΠ. Στους τρίτεκνους, πολυτεκνία και στους 250.000 συμβασιούχους ότι θα γίνουν μόνιμοι. Ευτυχώς που ο Γιωργάκης ήταν αραγμένος αμέριμνος στην καρέκλα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ να πάρει έναν υπνάκο και πριν το καταλάβει έχασε τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις σε τριάμισι χρόνια. Κι έχουμε άλλες τέσσερις εκλογές στα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Για τη δημοκρατική παράταξη, οι εκλογές του 2004 ήταν μια στρατηγική ήττα, ανάλογη αυτής που υπέστη η δεξιά το 1981. ΝΔ και ΛΑΟΣ συγκέντρωσαν το 48% του εκλογικού σώματος και λίγο παραπάνω στο 50%, όλα τα κόμματα της δημοκρατικής παράταξης. Ποτέ δεν το είχαν καταφέρει αυτό μεταπολιτευτικά με την εξαίρεση φυσικά των ειδικών συνθηκών του 1974. Η κατάσταση πολιτικά είναι και το 2007 περίπου η ίδια. Στο επίπεδο του λαού όπου βρίσκεται τουλάχιστον θεωρητικά η πραγματική εξουσία, η δεξιά έχει την πολιτική ηγεμονία. Επιπλέον διαθέτει την υποστήριξη του χρήματος, του μεγάλου κεφαλαίου, του ξένου κεφαλαίου και των μέσων ενημέρωσης που αυτά ελέγχουν. Βομβαρδίζουν τον ελληνικό λαό με τα μηνύματα που θέλουν. Επιδρούν στη συμπεριφορά τους και τους διδάσκουν κανόνες ζωής και διαγωγής.

Η δημοκρατική παράταξη πρέπει να βάλει στόχο να επιστρέψει στην πολιτική ηγεμονία και στην εξουσία με τους όρους του 1981. Στο επίπεδο των πολιτών πρέπει να βάλει στόχο να αποσπάσει το 10% του εκλογικού σώματος από τη δεξιά. Αν πετύχει το στόχο του, πέραν του 50% θα αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων και την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας. Αν πετύχει 100% το στόχο του θα έχει την ευκαιρία να βάλει τη χώρα στον επόμενο αιώνα και να βρίσκεται στην πρωτοπορία της Ευρώπης μέσα από την ΕΕ. Με σκληρή δουλειά φυσικά και όχι επειδή κέρδισε τις εκλογές. Αν αυτός ο πολιτικός φορέας πρέπει να είναι το ΠΑΣΟΚ, τότε πρέπει να κερδίσει 8 μονάδες από τη δεξιά και δύο από την Αριστερά. Αλλιώς πρέπει από κοινού ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ να κερδίσουν 8-10 μονάδες από τη δεξιά.

Η στρατηγική είναι απλή. Το εκλογικό σώμα κινήθηκε χωρίς ηγεσία, κατά 2-2,5% προς τα αριστερά. Γι αυτό και βρίσκονται σοσιαλιστές ψηφοφόροι χωρίς ηγεσία στον ΣΥΝ και στο ΚΚΕ. Μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα πρέπει να κινηθεί με ηγεσία αυτή τη φορά που δεν πατάει τα κορδόνια της, άλλο ένα 6% έως και 8% προς τα Αριστερά. Η ηγεσία αυτή πρέπει να είναι και σοβαρή και αριστερή. Αν είναι αριστερή του τύπου: όχι στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και έξω από την Ευρώπη των μονοπωλίων, σκυλάκι των ΗΠΑ κλπ δεν έχει ελπίδα. Δεν είναι και αριστερή. Είναι συντηρητική γιατί αρνείται να βραχεί και προτιμά την ευπρεπή γωνία της στο μουσείο της ιστορίας, παρά τη μάχη στην πρώτη γραμμή, είτε στην οικονομία, είτε στα οδοφράγματα, είτε και στα δύο. Τίμιος δεν είναι μόνον αυτός που δεν είχε την ευκαιρία να κλέψει, αλλά κυρίως αυτός που αντιστάθηκε στον πειρασμό. Όπως και αριστερός δεν είναι αυτός που πνίγει την πίκρα του για την κοινωνική αδικία στο ποτό και στα ναρκωτικά, αλλά αυτός που αγωνίζεται να μεταδώσει επαναστατική συνείδηση στα παιδιά του, αφού τους εξασφαλίσει τον επιούσιο, δουλεύοντας για το μεγάλο κεφάλαιο. Αριστερός εργοδότης δεν ανακαλύφθηκε ακόμα.

Η σοβαρότητα στη σημερινή συγκυρία, είναι επαρκής αριστεροσύνη. Ο στόχος δεν είναι να αποσπάσεις το 2% που έχασες προς τα αριστερά, αλλά το 4% που δεν κέρδισες από τα δεξιά. Αν πετύχεις να αποσπάσεις το 4% από τα δεξιά, τότε θα πάρεις ως δώρο και επιβράβευση για τις ικανότητές του και το 2% από τα αριστερά, γιατί έγινες η κύρια δύναμη της δημοκρατικής παράταξης. Αντίστοιχα η ΝΔ θα αποσπάσει το 2% από τις εφεδρείες του ΛΑΟΣ και σε περίπτωση ανάγκης θα ενσωματώσει ολόκληρο το κόμμα μέσα της αναγνωρίζοντας το αυτονόητο, ότι δεν τους χωρίζει τίποτα. Διευρύνοντας έτσι τις διαρροές ψηφοφόρων προς τα αριστερά.

Αρκεί η εφαρμογή των νόμων που υπάρχουν για να τιμωρηθούν τα λαμόγια, να μην κλέβουν οι κουμπάροι, για να προστατευθεί το περιβάλλον και για να στηριχθούν τα δημόσια σχολεία. Μια ισχυρή πολιτική και κοινωνική αντιπολίτευση μπορεί να αποτρέψει αποτελεσματικά τη λεηλασία των ταμείων μέσω των ομολόγων, ή να κάνει τη δεξιά να πληρώσει ακριβά το λάθος της. Το ίδιο και το ξεπούλημα των δασών στους καταπατητές, ή το χάρισμα της δημόσιας παιδείας και υγείας στους κερδοσκόπους. Έναν έναν θα μαζεύεις κάθε μέρα τους πολίτες που διαφωνούν σ’ αυτές τις δεξιές πολιτικές και θα τους γονιμοποιείς με την πολιτική σου και με την ιδεολογία σου. Γι αυτό χρειάζεσαι πολιτικές οργανώσεις πανταχού παρούσες με επικεφαλής τίμιους ανθρώπους κι όχι διαδηλωτές του κώλου που παρκάρουν το τσερόκι πίσω από την πλατεία για να τεθούν οι ίδιοι επικεφαλής της πορείας και να τους δείξει η τηλεόραση.

Κι ας μπούμε τώρα στα πρόσωπα. Έναν – έναν. Ο Σημίτης είναι ένας πετυχημένος πρώην πρωθυπουργός. Αποτελεί μια εφεδρεία για τη χώρα. Μπορεί να μας χρησιμεύσει κάποτε είτε ως υποψήφιος πρόεδρος της Δημοκρατίας, είτε ως επικεφαλής κάποιας διακομματικής προσπάθειας συνεργασίας σε σοβαρό εθνικό ζήτημα, ή για να χτυπήσει το καμπανάκι του κινδύνου, αν δει κάποιον εν ενεργεία πολιτικό να ακροβατεί επικίνδυνα. Ή μπορεί να τον χρησιμοποιήσει ο πρωθυπουργός σε κάποια διπλωματική αποστολή, ή να τον προτείνει ως υποψήφιο σε κάποιο ευρωπαϊκό όργανο, αν έχει σειρά να εκλεγεί σοσιαλιστής κλπ Κατά τα άλλα πρέπει να μετακινηθεί σε μια άλλη εκλογική περιφέρεια γιατί ο Πειραιάς που βγάζει μόνον έναν βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, δεν μπορεί να μην εκπροσωπείται εδώ και 15 χρόνια. Δεν αποτελεί εφεδρεία για το ΠΑΣΟΚ. Εφεδρεία για το ΠΑΣΟΚ είναι οι 30άρηδες. Αυτοί που γεννήθηκαν μετά το 1974 και μεγάλωσαν επί ΠΑΣΟΚ. Η ελπίδα είναι αυτοί που γεννήθηκαν μετά το 1981 και είναι τώρα η γενιά των 700 ευρώ…

Το ΠΑΣΟΚ σε γενικές γραμμές πρέπει να έχει ηγεσία των 40άρηδων, άντε ο αρχηγός ας είναι πενηντάρης μαζί με άλλους πέντε έξι, επτά σοβαρούς πολιτικούς άλλων γενεών, οι οποίοι έχουν φρέσκιες ιδέες. Ο Μανώλης Γλέζος είναι μια τέτοια περίπτωση, αλλά ο Παπανδρέου δεν σκέφτηκε να τον προτείνει για επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας, ενώ σκέφτηκε τη Φώφη Γεννηματά. Στο ΠΑΣΟΚ πάντως είναι πενηντάρηδες ο Παπανδρέου, ο Βενιζέλος, ο Λαλιώτης, ο Σκανδαλίδης, ο Χρυσοχοϊδης, η Διαμαντοπούλου, (όπου νάναι), ο Παπουτσής, ο Πολυζωγόπουλος, ο Κουκουλόπουλος, όλα τους τα εξαπτέρυγα είναι εξηντάρηδες και μερικοί είναι εβδομηντάρηδες. Αυτό είναι κατάντια.

Πρέπει να βγει και να πει από τώρα ότι όποιος δεν εξελέγη σ΄αυτές τις εκλογές βουλευτής και συμπληρώνει 50 έτη ζωής ως τις επόμενες εκλογές, δεν θα είναι ξανά υποψήφιος. Μπορούν να είναι πενηντάρηδες υποψήφιοι, αλλά καινούργιοι και φυσικά αποκλείεται όποιος έχει αποτύχει ήδη δύο φορές. Αυτοί που απέτυχαν να εκλεγούν βουλευτές, περιλαμβανομένων των πρώην βουλευτών, μπορούν να είναι υποψήφιοι στην τοπική αυτοδιοίκηση και στο κόμμα. Οι δύο ιδιότητες είναι ασύμβατες μεταξύ τους.

Το ίδιο ισχύει και για όλα τα όργανα του κόμματος. Είναι δυνατόν να μην υπάρχει εκπρόσωπος της νεολαίας στο πολιτικό συμβούλιο; Είναι δυνατόν να μην υπάρχουν σαραντάρηδες στο πολιτικό συμβούλιο; Αυτοί που ανέδειξαν το ΠΑΣΟΚ σε φορέα αλλαγής και δούλεψαν σκληρά για να κερδίσει την εξουσία, όχι μόνον δεν εκπροσωπούνται στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, αλλά και έχουν οστρακιστεί γιατί δεν ήταν διατεθειμένοι να ανέχονται τα λαμόγια της εξουσίας και της παραεξουσίας.

Ο Γιώργος Παπανδρέου είχε και εξακολουθεί να έχει ένα προσόν. Εξασφαλίζει την ενότητα όλου του ΠΑΣΟΚ. Λίγο γιατί είναι ήπιος χαρακτήρας, λίγο γιατί είναι γιός του Ανδρέα Παπανδρέου, λίγο επειδή από μικρός ήταν αιρετικός και γλύτωνε τη διαγραφή λόγω της συγγένειας που είχε με τον πρόεδρο και ιδρυτή του Κινήματος και λίγο γιατί δεν είναι ούτε ανίκανος, ούτε ηλικιωμένος, ούτε λαμόγιο, εξασφαλίζει την ενότητα. Στα αρνητικά του είναι ότι κι αυτός είναι ανασφαλής και προωθεί γύρω του τους φίλους του και τους φίλους των φίλων του αντί να εφαρμόζει αξιοκρατικά κριτήρια και να δέχεται την ετυμηγορία των εκλεγμένων. Άλλο αρνητικό του είναι ότι θέλει να τα έχει με όλους καλά. Δεν γίνεται όμως χωρίς να σπάσουν αυγά. Άλλο αρνητικό του είναι ότι είναι στα λόγια δημοκρατικός και υπέρ της συμμετοχικής δημοκρατίας, αλλά στην πράξη αποδείχθηκε σταλινικός και η κοοπτάτσια (οι διορισμοί) η προσφιλής του εκλογική διαδικασία. Χώρια που ο ίδιος θεώρησε νομιμοποίηση του διορισμού του στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ από τον Σημίτη, μια διαδικασία με μόνον έναν υποψήφιο, η οποία συνηθίζεται μόνον σε φασιστικά και σε κομμουνιστικά καθεστώτα και κόμματα. Για το ένα και μοναδικό συνέδριο που διοργάνωσε προεκλογικά ας μην μιλήσουμε καλύτερα, αλλά το έκανε κι αυτό σαν τα μούτρα του. Γενικά δεν αξιοποίησε κανένα από τα θρυλούμενα προσόντα του, δεν είδαμε καμιά από τις περίφημες αριστερές ιδέες του.

Αντιθέτως δεν πρέπει να ξαναδούμε αυτά που είδαμε. Να φτιάχνει μόνος του το ευρωψηφοδέλτιο με επικεφαλής την κα Ματσούκα και κάποιους φίλους του. Λες και δεν υπήρχαν δοκιμασμένα στελέχη στην ηλικία της Ματσούκα. Υπήρχαν, αλλά δεν έκανε πολιτική αρχών ως οφείλει ένας ηγέτης, αλλά πολιτική παρέας. Και εισηγήσεις δέχθηκε, αλλά τις απέρριψε για να ικανοποιήσει την ανασφάλειά του. Για παράδειγμα μια καλή επιλογή ήταν ο Παναγιώτης Φασούλας, που είχε εκλεγεί βουλευτής, αλλά λόγω Σημίτη έπρεπε να μείνει εκτός Βουλής. Δεν τον έβαλε με τη δικαιολογία ότι κανείς πρώην βουλευτής δεν θα μπει. Αλλά μετά από λίγο έβαλε τον Νίκο Σηφουνάκη που ήταν φίλος του και τηλεφώνησε ο … Δασκαλαντωνάκης! Μετά από δύο χρόνια παρακαλούσε τον Φασούλα να κατεβεί για Δήμαρχος στον Πειραιά και να του δώσει την ευκαιρία να πανηγυρίσει ένα Δήμο. Δεν θα ήταν καλύτερα αν τον έπαιρνε από την ευρωβουλή αντί από τα αζήτητα; Και πάλι όμως υποσχέθηκε στην Πατουλίδου θέση ασφαλείας στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, ενώ μπορούσε να υποστηρίξει τον Γιάννη Μπουτάρη και να συγκεντρώσει ένα υπερσύνολο των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ αντί για το υποσύνολο. Ο πανωλεθρίαμβος του ψηφοδελτίου Επικρατείας ήταν αποτέλεσμα των ίδιων μεθοδεύσεων, μακριά από τα συλλογικά όργανα. Στηρίχθηκαν στην υπόθεση του Παπαδημητρίου ότι δεν υπήρχε νομολογία και άρα η διαφωνία θα λυνόταν στο εκλογοδικείο. Φυσικά ο Βενιζέλος και ο Λοβέρδος το γνώριζαν. (Στον Λαλιώτη πρότεινε την έκτη θέση και στην Πατουλίδου την Πέμπτη μετά από αντιστάσεις. Στον Πολεμαρχάκη τιμητική θέση αν και του είχε υποσχεθεί εκλόγιμη. Πάλι καλά που αυτός δεν έβγαλε ανακοίνωση να μας πεί πόσο ψεύτης είχε αποδειχθεί.) Αλλά αφού δεν ζητήθηκε η γνώμη τους, είχαν καλή δικαιολογία και για να μην μιλήσουν (αλλιώς θα γίνονταν κακοί) και για να το εκμεταλλευτούν εκ των υστέρων. Το ίδιο ισχύει και για τον Σημίτη και τα σενάρια-διαρροές περί αξιοποίησής του. Η κακή μεθόδευση, η έλλειψη επικοινωνίας έφερε διάψευση. Αλλά και η ιδέα ήταν προληπτική διαχείριση της ήττας. Όπως και η συγκρότηση των ψηφοδελτίων της Α’ και της Β’ Αθηνών. Και πολλών περιφερειών της επαρχίας. Όπως η Βοιωτία, η Θεσπρωτία, η Ημαθία, η Αιτωλοακαρνανία, τα Γρεβενά, η Εύβοια. Βάζουμε υποψήφιους με τη λογική ότι χάνουμε τις εκλογές και θέλουμε να επανεκλεγούν οι ήδη εκλεγμένοι βουλευτές. Επίσης διασώζουμε όσους πρωτοκλασάτους ανέδειξε η επαρχία και τους φέρνουμε στην Α’ και στη Β’ Αθηνών ώστε να επανεκλεγούν λόγω της αναγνωρίσιμότητάς τους και με την υποστήριξη των μέσων ενημέρωσης.